Daens Vandaag
Bedenkingen van een alerte daensist
Uit Daens Vandaag, 2024, nr. 2.
De huidige wereld is niet die van onze dromen. Dagelijks worden we door de media overspoeld met berichten over agressie, oorlogsmisdaden, amorele wereldleiders, corruptie en meedogenloze terreur zoals pas nog in Moskou waar door een aanslag op een concertzaal 137 onschuldige burgers vallen. Poetin maakt daar op een cynische manier misbruik van om tegen de realiteit in te wijzen naar Oekraïne.
We zijn einde februari. Er blijft na maanden nog altijd een akelig beeld op mijn netvlies staan, voor sommigen een fait divers, voor anderen een schreeuw om recht en vrede. Aaron Bushnell, een Amerikaanse militair uit Texas trekt naar de Israëlische ambassade in Washington. Tijdens zijn wandeling legt hij uit waarom hij niet langer medeplichtig wil zijn aan een genocide. Hij steekt zich in brand, roept : “Free Palestina” en sterft. De goegemeente staat al klaar om hem te veroordelen. Maar alleen hij weet wat hem bezielde. En dat verdient respect.
Ik denk daarbij aan Jan Palach die hetzelfde deed in Praag als verzet tegen de Russische inval. Ik zag zijn graf, bedekt met bloemen en bewaakt door een geheimagent. Had het regime schrik voor een uitdijend protest ?
De verkiezingen zijn in aantocht. Ik luister elke dag naar het persoverzicht en bekijk de debatten op Canvas. Toch blijf ik op mijn honger zitten. Ik lees immers een litanie van gemeenplaatsen zoals slagen onder de gordel, argumenten ad hominem, niet ad rem, opportunisme, vriend die vijand wordt en andersom, figuren met boter op het hoofd en een hele stoet op zoek naar populariteit die vaak neigt naar populisme. Het centrale thema blijkt de migratie te zijn, maar dan komen we terecht bij Europa, en daar vind ik vooral breuklijnen. Bovendien ligt er een lange lijst van heikele problemen op tafel. En ontsnappen kan niet meer. Ik denk aan het protest van de boeren dat soms over de schreef loopt, de oplopende schuldenberg, het onderwijs, de weigering om te raken aan de toplonen, de zorgcentra, een tekort aan betaalbare woningen, drugsproblemen, de vergrijzing en de toenemende agressiviteit zoals in gevangenissen en op het openbaar vervoer.
1 Maart: er komen tientallen Palestijnen om het leven bij een voedselbedeling. Dat daar gedrang bij komt is begrijpelijk, maar dat de Israëli’s eens te meer schieten op kinderen en onschuldige en uitgeputte mensen en zelfs een hulpkonvooi (per abuis ? bewust ?) aanvallen is ver over de grens. Ik stel me de vraag of meneer Netanyahu een geweten heeft en of hij ‘s nachts nog een ogenblik kan slapen. Idem voor de koudbloedige adder die Poetin heet.
Aleksej Navalny was een uniek voorbeeld van integriteit en moed en zijn uitvaart was aangrijpend. De plechtigheid in de kerk in aanwezigheid van zijn ouders was pakkend en de stoet van duizenden mensen die zich achteraf vormde was een getuigenis van durf en protest, en een waagstuk omdat er in kamp en gevangenis nog ruim plaats genoeg is voor de tegenstanders van Poetin. En alsof het allemaal niet onmenselijk genoeg is, lees ik in de “Oorlogskronieken” van Aleksandr Skorobogatov, een Rus die nu in België woont, dat heel wat figuren die tot de intimi van Poetin behoren, hun kinderen op vakantie sturen naar het Westen waar ze kunnen proeven van de verfijningen en de luxe. Intussen zijn de presidentsverkiezingen uitgelopen op een overwinning van de dictator. Maar dat kan moeilijk anders zijn dan nep, want de echte tegenkandidaten zijn verdwenen en de cijfers vervalst.
Even een uitweiding. In heel wat landen zijn er in de loop van het jaar verkiezingen en er staan kapitale problemen op het spel. Je zou daarbij kunnen uitgaan van het principe dat de democratie beslist. Maar de democratie bestaat niet. Niet in Athene, waar slaven dingen en geen mensen waren, waar de vrouwen en metoiken (je leest het goed : migranten) geen burgers waren en dus geen stemrecht hadden. Niet in de V.S. waar door het getrapte systeem de president door een minderheid kan worden gekozen Niet bij ons waar de particratie heerst en binnen de particratie niet de loyaliteit, de degelijkheid en de eerlijkheid, maar vaak figuren met meer dan één gezicht of een dubbele agenda. En er is een fenomeen dat overal opduikt : opportunisme.
Terug naar de actualiteit. De laatste prognoses voor de verkiezingen bewijzen dat een grote groep mensen zich afkeren van de huidige politiek, niet of blanco gaan stemmen en de polarisatie in de hand werken. Het Vlaams Belang triomfeert, de N-VA is verdeeld en Bart De Wever staat tussen hamer en aambeeld. De PS en Paul Magnette pleiten voor een utopische vierdagen werkweek. En het middenveld zinkt weg, al rekent Vooruit met de terugkeer van Conner Rousseau, die een tweede kans verdient, op een ommekeer. Rousseau is een man van goud, klinkt het. Maar hoe zit het met de inhoud van zijn programma ? Want daar gaat het om, niet om bravoure.
Geen ministerie ligt meer onder vuur dan dat van justitie. De gevangenissen zitten overvol en er wordt weinig of geen rekening gehouden met de vraag : wat na de vrijlating ? Men had weet van een recidivist die dronken, roekeloos en zonder rijbewijs twee fietsers van de weg maait. Toch blijft de geschiedenis zich herhalen. En er is de paradox : justitie gaat in de fout tegen zichzelf. Een advocaat-generaal speelt examenvragen door aan de zoon van een collega. En dan maar verwonderd zijn over het feit dat Jan Modaal het beu is.
Maar het kan nog erger. In de Antwerpse gevangenis wordt een gedetineerde in een cel van zes waar plaats is voor drie op een gruwelijke en beestachtige manier gefolterd, verkracht en zwaar toegetakeld. Er waren seinen dat er iets gaande was, maar dat er niets gebeurde om die wandaden te voorkomen is een vorm van collectieve verantwoordelijkheid. En partijen die proberen daar munt uit te slaan dienen alleen maar te zwijgen en zich te schamen.
Minister Paul Van Tighelt staat met zijn rug tegen de muur. Hij wil ook korte straffen in de gevangenis laten uitzitten, maar zit met een tekort aan cipiers. En zo gaapt er een wijde kloof tussen vakbonden en overheid.
Het busbedrijf Van Hool was ooit een instituut. Het is misgelopen door onkunde, gebrek aan planning op lange termijn, geruzie binnen de familie, maar ook door buitenlandse concurrentie. We hebben voor de bussen gekozen voor de minst dure (Noord -Macedonië, China,.) Maar hebben we wel rekening gehouden met de duurzaamheid en de bevoorrading van wisselstukken en in de eerste plaats de werknemers ? In Nederland kunnen ze er al over meespreken, in ongunstige zin dan. Intussen is het failliet een feit, worden honderden werknemers ontslagen, ook mensen die tientallen jaren in dienst waren. Toch is er nog hoop, want er staan overnemers klaar. Maar in welke mate ? En voor hoeveel of hoe weinig werknemers die intussen in een lange rij als bedelaars aankloppen bij de VDAB ?
Ik heb nog wat stekelige vragen.
Waarom heerst er een heilige stilte over het asbest dat de oorzaak is van zoveel sterfgevallen en waarbij Eternit altijd wegkomt.
En waarom laat men het probleem van de conventionering van artsen ongemoeid zodat ze vrijuit hun gang kunnen gaan ? Is het zo moeilijk hen daartoe te verplichten?
De vergrijzing van de bevolking is een probleem. De voorzitter van de CM (C staat voor christelijk) Luc Van Gorp heeft het licht gezien met een plan en ik citeer : “Veel ouderen zijn levensmoe. Waarom zou je zo’n soort leven per se nog willen rekken?” Enkele bedenkingen : laat dat probleem over aan ethici, filosofen en medici, niet aan politici.
En twee : als men over oudjes spreekt, doe dat dan niet in een plomp taaltje. Het gaat hier immers over wezens, niet over dingen.
En drie : wat wordt de volgende stap op een hellend vlak ? Of staat het spook van de besparing voor de deur ?
De charismatische ex-president van de V.S. Obama is bij zijn bezoek in Puurs voor een elite geen probleem uit de weg gegaan. Maar geef me toch maar liever het boek van Bernie Sanders waarin hij fel uithaalt tegen het kapitalisme. Hij was ooit kandidaat bij de voorverkiezingen voor de democraten, maar moest het afleggen tegen Hillary Clinton. In zijn land wordt hij trouwens afgedaan als een communist. Want zo heet daar iemand die sociaal begaan is. De V.S. heeft miljoenen inwoners en iedere bewuste mens bij ons vraagt zich af of er tussen die miljoenen geen andere geschikte jonge, intelligente en onkreukbare kandidaten te vinden zijn dan de integere maar oude Joe Biden en de fraudeur en aartsleugenaar Donald Trump die, wordt hij gekozen, door Poetin lieflijk in de armen zal worden gesloten om daarna bedot te worden.
En er duikt een nieuw fenomeen in de diplomatie op : Filip De Winter, een boegbeeld van het Vlaams Belang, bakt zoete broodjes met mysterieuze Chinese diplomaten en Poetin gaat proberen impact te hebben op ons stemgedrag voor de Europese verkiezingen of zelfs in het Europese parlement waar een handpop van hem zowaar en tegen welke prijs Oekraïne in het ongelijk stelt tegenover zijn agressor Rusland. De Europese parlementsleden krijgen hier een unieke kans om zich te gedragen zoals het hoort door het pand te verlaten of zich om te keren. En wat doen ze ? Zoals altijd, niets. Of beter gezegd, zoals mensen zonder ruggengraat, verlamd en onbewogen.
En toch zijn er nog veel remedies tegen doemdenken en apathie zoals samenhorigheid, zelfkritiek, sociaal contact, tederheid, pacifisme, hoop, menselijke warmte en betrokkenheid. Of slapen we liever ongestoord verder in een wereld die meer en meer op de hel van Jeroen Bosch begint te lijken en minder en minder op de tuin van Eden zoals het zou kunnen en God het heeft gewild ? (Wouter De Bruyne)
Dit artikel verscheen in de jongste editie van Daens Vandaag.
Geïnteresseerd in meer artikels? Stuur een mailtje naar info@daens.org met vermelding van ‘aanbod Daens Vandaag’ en uw naam en adres. U ontvangt dan Daens Vandaag tot het einde van het jaar.
Voor meer Daens Vandaag, kijk in ons documentatiecenter.
