Geschiedenis
Over enkele jaren is het Priester Daensfonds zeventig jaar actief. In 1956, aan het graf van smid Lambrecht in Ninove kondigde Sander De Vos de stichting van het Priester Daensfonds aan. Het idee rijpte sinds de begrafenisplechtigheid in Outer van Hector Plancquaert. Doelstelling van de nieuwe vereniging was de herdenking te organiseren van het overlijden van priester Daens vijftig jaar eerder. Een viering die zou georganiseerd worden ‘boven en buiten elke politieke partij en strekking’.
1957 werd dan een Daensherdenkingsjaar. Het werd een groot succes. Als blijvende herinnering creëerde beeldhouwer Marc De Bruyn het Daensmonument. Het beeld, gefinancierd door vele kleine bijdragen geschonken door het gewone volk werd onthuld op 29 september op het Aalsterse Werfplein. Tijdens de onthulling werd het overgedragen aan de Stad Aalst.
‘Herdenken’ stond in de eerste jaren voorop, maar stilaan nam het fonds ook standpunten in rond actuele problemen.
Daens bleef mensen aanspreken en op verschillende maatschappelijke vlakken kreeg Daens ruime belangstelling. Zowel hijzelf en het daensisme kregen wetenschappelijke aandacht, en in 1971 publiceerde Louis Paul Boon zijn Pieter Daens. En in 1972 kwam het stedelijk Daensmuseum en het Archief van de Vlaamse Sociale Strijd tot stand.
In 1976 werd het Priester Daensfonds een instelling van openbaar nut. De volgende jaren werd een Priester Daensprijsingesteld en werden over heel Vlaanderen Daenskernen ingericht.
1989 was belangrijk. 150 jaar geleden werd Daens in Aalst geboren. Het werd een feestjaar over de ideologische en politieke grenzen heen. Ook in het kerkelijk eerherstel van Daens zette men een belangrijke stap. Een plechtige eucharistieviering in de St.-Martinuskerk, en het ‘mea culpa’ van vicaris-generaal Temmerman tijdens de homilie. Toch zou het tot 2015 voordat aartsbisschop Mgr. Léonard tijdens zijn homilie in de St.Martinuskerk Daens in ere hersteldeVanaf 1989 besteedde het Priester Daensfonds, ook in het tijdschrift Daens Vandaag, steeds nadrukkelijker aandacht aan welzijnszorg en armoedebestrijding, aan Vlaanderen en aan de plaats van Vlaanderen in Europa. Het werkte volop mee aan het Daensjaar
In de jaren ’90 bracht de film van Stijn Coninx Daens opnieuw volop in de belangstelling.
Op sociaal vlak stond het Daensfonds mee aan de wieg van verschillende sociale initiatieven, de oprichting van het Daenshuis, initiatieven rond Stop de Armoede…
Ook binnen de Vlaamse Beweging vroeg het aandacht voor het gedachtengoed van Daens en zijn bekommernissen voor Vlaamse sociale ontvoogding.
Mede onder impuls van het Daensfonds werd Daens in 2004 ereburger van de stad Aalst.
Eind 2005 werd in het tv-programma 'De Grootste Belg' Adolf Daens verkozen tot een van de tien grootste Vlamingen.
Het Daensjaar 2007 werd een hoogtepunt: 100 jaar na het overlijden van priester Daens genoot het Daensjaar een ruime weerklank in heel Vlaanderen. In de media kregen de figuur en het gedachtegoed van priester Daens ruime aandacht. Vele Aalsterse verenigingen en organisaties uit heel Vlaanderen droegen hun steentje bij aan het welslagen van dit herdenkingsjaar.
Voorafgaand ontving het Daensfonds de prestigieuze Visser-Neerlandiaprijs van het Algemeen Nederlands Verbond. Na het afsluiten van het Daensjaar volgde nog de toekenning van de Aalsterse Vredesprijs.
Enkele maanden later, najaar 2008, bracht Studio 100 de succesvolle musical Daens.
In 2014 vierden we de 175e’ geboortedag van Daens. Met Daens175 werd een beroep gedaan op vele verenigingen om met eigen initiatieven Daens opnieuw in de kijker te plaatsen. Een oproep die ruime weerklank vond. In het boek ‘Aan Daens’ schreven tientallen vlamingen, over ideologische, politieke en culturele grenzen heen, een brief aan Daens.
De Daensdag van 2015 mag gerust historisch genoemd worden. Tijdens de eucharistieviering in de St-Martinuskerk bracht aartsbisschop Léonard een eerbetoon en eerherstel aan Daens.
Vandaag blijft het Priester Daensfonds springlevend. Het uitdragen en actualiseren van de sociale en Vlaamse boodschap van Priester Daens blijft de kernopdracht. Al zijn de tijden veranderd, de armoede, de noden en behoeften blijven immers steeds even schrijnend.
108 jaar na zijn overlijden, op 6 juni 2015, kreeg Daens eer herstel van kerkelijke zijde. Monseigneur André-Joseph Léonard, aartsbisschop van Mechelen-Brussel, ging voor in de jaarlijkse mis ter herdenking van Daens. Later op de dag legde hij bloemen op zijn graf.
Hij zei onder andere: Ik ben hier vandaag voor eerherstel. Spijtig genoeg werd priester Daens niet ondersteund door de bisschop en de aartsbisschop. Ze hebben hem niet geholpen maar veroordeeld. Hadden ze hem begeleid, wat een kans was dat geweest voor het geloof in de streek. Vandaar dat ik hier vandaag ben als aartsbisschop om Daens in ere te herstellen. Beter laat dan nooit. In zijn strijd voor het arme volk behield hij altijd zijn geloof en is hij trouw gebleven aan de leer van de Kerk. De priester voerde een goede strijd voor de arbeiders, die schandelijk werden uitgebuit. Ze werden blootgesteld aan de misbruiken van hun bazen en aan de arrogantie van hun volksvertegenwoordigers, die hun taal – het Vlaams – misprezen.
